Czym jest prokura?
Prokura jest klasyczną instytucją prawa handlowego. Od 2003 roku uregulowana została w Kodeksie cywilnym. Znana jest wielu systemom prawnym m.in. niemieckiemu, szwajcarskiemu oraz austriackiemu.
Cechą charakterystyczną prokury jest to, że może się nią posłużyć tylko przedsiębiorca. Z perspektywy systematyki Kodeksu cywilnego prokurę należy uznać za jeden z rodzajów przedstawicielstwa, a ściślej rzecz biorąc za szczególny rodzaj pełnomocnictwa, ponieważ źródłem umocowania prokurenta jest oświadczenie woli.
Kto może udzielić prokury?
Prokury może udzielić przedsiębiorca podlegający wpisowi do rejestru przedsiębiorców (art. 109.1 § 1 Kodeksu cywilnego). Polskie prawo posługuje się wieloma definicjami przedsiębiorcy. Najważniejsze jednak znaczenie dla obrotu gospodarczego mają definicje z art. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz art. 43.1 Kodeksu cywilnego.
Zgodnie z pierwszym przepisem przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Natomiast zgodnie z art. 43.1 Kodeksu cywilnego przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, ale której ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.
Przyjmuje się, że spółki kapitałowe nie mogą udzielić prokury, jeśli nie prowadzą działalności gospodarczej. Nie można ich bowiem w takim wypadku uznać za przedsiębiorców.
Prokury nie mogą udzielić osoby fizyczne samodzielnie prowadzące działalność gospodarczą, a także spółki cywilne, ponieważ nie są w ogóle podmiotami prawa, a co za tym idzie przedsiębiorcami.