Co jeśli pełnomocnik po wygaśnięciu umocowania dokona w imieniu mocodawcy czynności prawnej w granicach pierwotnego umocowania?

Jak już wiadomo jednostronna czynność prawna dokonana przez rzekomego pełnomocnika (bez umocowania) jest nieważna. Natomiast umowa jest bezskutecznie zawieszona. W przypadku, gdy brak umocowania ma charakter wtórny (tj. jest rezultatem wygaśnięcia pełnomocnictwa), a osoba dokonująca czynności prawnej jest byłym pełnomocnikiem działającym w granicach pierwotnego umocowania, to ustawa chroni drugą stronę działającą w zaufaniu do umocowania, którym poprzednio legitymował się pełnomocnik. Czynność prawna jest bowiem w takim przypadku ważna, chyba że druga strona wiedziała o wygaśnięciu lub z łatwością mogła się dowiedzieć (art. 105 Kodeksu cywilnego).

W pewnych przypadkach możliwe jest zawarcie ważnej umowy przez pełnomocnika pomimo wygaśnięcia pełnomocnictwa.Drugą stroną jest druga strona umowy zawieranej przez pełnomocnika lub adresata oświadczenia woli składanego przez pełnomocnika dokonującego po wygaśnięciu pełnomocnictwa jednostronnej czynności prawnej, do której dokonania był pierwotnie umocowany. Ochrona przewidziana przez przepis art. 105 Kodeksu cywilnego ma miejsce, gdy działający w granicach pierwotnego umocowania prezentuje się wobec drugiej strony jako pełnomocnik. Tylko w takim wypadku potrzeba poszanowania zaufania tej strony do pierwotnego umocowania jest uzasadniona.

Pełnomocnictwo może wygasnąć z którejkolwiek z przyczyn, o których mowa w art. 101 Kodeksu cywilnego. Przyczyną może być więc odwołanie pełnomocnictwa, a także śmierć mocodawcy lub pełnomocnika.

Ciężar udowodnienia, że druga strona wiedziała o wygaśnięciu lub z łatwością mogła się tego dowiedzieć spoczywa na pierwotnym mocodawcy, który z reguły jest zainteresowany wyeliminowaniem skutków czynności prawnej dokonanej po wygaśnięciu umocowania.