Kto może być pełnomocnikiem w procesie karnym?

W procesie karnym pełnomocnikiem może być adwokat, radca prawny lub radca Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej (art. 88 § 1 zdanie pierwsze Kodeksu postępowania karnego).

Do pełnomocnika stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące:

  1. dopuszczalności posiadania maksymalnie trzech pełnomocników (art. 77 k.p.k);
  2. prawa osoby niezamożnej do ubiegania się o wyznaczenie pełnomocnika z urzędu (art. 78 k.p.k.);
  3. sposobu wyznaczenia pełnomocnika z urzędu (art. 81a § 1-3 k.p.k.);
  4. ustanowienia pełnomocnika (art. 83 k.p.k.);
  5. zakresu działania pełnomocnika (art. 84 k.p.k.);
  6. udziału w czynnościach osoby, którą pełnomocnik reprezentuje (art. 86 § 2 k.p.k.);
  7. rozporządzenia wydanego na podstawie delegacji ustawowej wynikającej z treści art. 81 a § 4 k.p.k.

Pełnomocnikiem w postępowaniu karnym może być adwokat lub radca prawny.Należy także przyjąć, że do pełnomocnika stosuje się odpowiednio przepis art. 81 k.p.k. (o wyznaczeniu obrońcy z urzędu).

Wyznaczony pełnomocnik nie musi sporządzać wniosku o wznowienie postępowania lub sporządzać i wnosić kasacji, jeśli tego chce osoba, którą reprezentuje. Nie jest on bowiem powoływany po to, aby wykonywać wolę strony. Jego rolą jest rozważenie, czy wniesienie tego nadzwyczajnego środka zaskarżenia jest zasadne z uwagi na istnienie jego rzeczywistych podstaw.

Przepis art. 88 § 2 Kodeksu postępowania karnego stanowi, że na zasadach określonych w odrębnej ustawie czynności zastępstwa wykonuje Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej. We wspomnianej ustawie zasadniczo przyjęto, że Prokuratoria Generalna nie wykonuje zastępstwa w postępowaniu karnym. Na uzasadniony wniosek podmiotu reprezentującego Skarb Państwa lub państwowej jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej może jednak wyjątkowo przejąć zastępstwo w postępowaniu karnym, jeśli wymaga tego ochrona ważnych praw lub interesów Skarbu Państwa. W takiej sytuacji czynności zastępstwa przed sądem mogą wykonać radcowie Prokuratorii Generalnej RP.